دندان‌های عقل، سومین دندان آسیای بزرگ یا مولر سوم هستند که معمولاً بین سنین ۱۷ تا ۲۵ سالگی رشد می‌کنند. این دندان‌ها در انتهای قوس دندانی قرار دارند و در بسیاری موارد به دلیل کمبود فضا یا زاویه نامناسب، به طور ناقص یا نهفته باقی می‌مانند که می‌تواند منجر به درد یا عوارض دیگر شود.
تعداد ریشه‌های دندان عقل و کانال‌های آن چقدر است؟
تعداد ریشه‌های دندان عقل بسته به محل و ویژگی‌های فردی متفاوت است:
- دندان عقل فک بالا معمولاً ۲ یا ۳ ریشه دارد.
- دندان عقل فک پایین اغلب ۲ ریشه دارد.
- در برخی موارد نادر، دندان عقل ممکن است فقط ۱ ریشه یا حتی تا ۴ یا بیشتر ریشه داشته باشد.
- تعداد کانال‌های عصبی نیز متفاوت است و معمولاً بین ۱ تا ۴ کانال مشاهده می‌شود.
این تنوع در تعداد ریشه و کانال می‌تواند روی سختی یا آسانی فرایند کشیدن دندان عقل تاثیرگذار باشد.
نحوه تشخیص تعداد ریشه‌های دندان عقل و دیگر دندان‌ها
برای بررسی دقیق تعداد ریشه‌ها و موقعیت دندان عقل، روش‌های زیر به کار می‌رود:
رادیوگرافی (عکس‌برداری با اشعه ایکس)
رایج‌ترین روش تشخیص تعداد ریشه‌ها و وضعیت دندان عقل، گرفتن عکس پانورامیک یا پری‌آپیکال با اشعه ایکس است. این تصاویر موقعیت دقیق دندان، تعداد ریشه‌ها، زاویه قرارگیری و ارتباط آن با ساختارهای مجاور را نشان می‌دهد.
معاینه‌های بالینی
در طول معاینه حضوری، دندان‌پزشک می‌تواند وجود التهاب، عفونت یا نهفتگی دندان عقل را تشخیص دهد. با این حال، برای مشاهده ریشه‌ها و ساختار داخلی، تصویر برداری ضروری است.
سی‌تی‌اسکن دندان (Cone Beam CT یا CBCT)
در موارد پیچیده، به ویژه زمانی که دندان عقل نزدیک به عصب فکی تحتانی یا سینوس‌های فک بالا قرار دارد، از CBCT استفاده می‌شود. این روش، یک تصویر سه بعدی دقیقی ارائه می‌دهد و به دندان‌پزشک کمک می‌کند تا جراحی را با کمترین خطر انجام دهد.
آیا کشیدن دندان عقل دردناک است؟
در هنگام کشیدن دندان عقل از بی‌حسی موضعی یا در موارد خاص بیهوشی استفاده می‌شود، بنابراین در حین عمل دردی احساس نمی‌شود. بعد از کشیدن، درد، ورم یا کبودی طبیعی است که با مصرف داروهای ضد التهاب و مسکن قابل کنترل است.
مدت زمان بهبودی معمولاً چند روز تا یک هفته است و رعایت توصیه‌های دندان‌پزشک مثل مصرف غذاهای نرم و پرهیز از سیگار کشیدن، روند بهبودی را تسریع می‌کند.
چه زمانی باید دندان عقل را کشید؟
- دندان عقل در شرایط زیر باید کشیده شود:
- رشد ناقص یا نهفته بودن کامل دندان
- ایجاد درد، التهاب یا عفونت در ناحیه دندان عقل
- آسیب رساندن به دندان‌های مجاور
- ایجاد کیست یا ضایعات اطراف دندان عقل
- ایجاد بی‌نظمی در ردیف دندان‌ها به دلیل فشار
